Bal, arıların doğadaki çeşitli bitkilerden topladığı nektarın invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğraması sonucuyla oluşmaktadır. Kovandaki petek hücrelerine yerleştirilen besin değeri yüksek doğada üretilen lezzeti yüksek bir gıdadır. Özellikle kahvaltılarda ekmek üstü bal-kaymak, bal-polen, bal-tereyağı kombinasyonlarıyla afiyetle tüketilmektedir.
Balın doğal özelliklerini kaybetmemesi için rutubetli ve nemli ortamdan, ısı ve ışıktan uzak olan yerlerde muhafaza edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde uzun süre ısıya maruz kalan balların kimyasal yapısında değişmeler ve renginde kararmalar gözlenmektedir. 10-15 derece arasında muhafaza edilen, buzdolabında tutulan ya da sık sık ısı değişimlerine maruz kalan ballarda kristalleşmeler meydana gelir.
Ballarda donma durumu çokça merak edilen noktalardan biridir. Balın donması, halk arasında kristalleşme diye de bilinen olay, içindeki doğal olarak bulunan glikozun tanecikler haline gelmesidir. Bu durumda bal, az ya da çok akışkan yapısını yitirir. Çiçek balı, çam balına oranla daha fazla donmaktadır. Bundan ötürü ideal bal saklama sıcaklığı 18-24 derece arasında belirlenmiştir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise balın kapalı olarak muhafaza edilmesidir. Bal kapalı şekilde saklanmazsa ortamda bulunan nemi ve diğer kokuları içerisine alabilmektedir.
Bal buzdolabına konur mu soruna cevap bulacak olursak doğal balın içerisinde ortalama olarak yüzde 16 ile 20 oranında suyla birlikte yaklaşık yüzde 80 oranında doğal şeker bileşenleri bulunmaktadır. Bal buzdolabına konduğunda donma, kristalleşme durumu meydana gelir. Petekli bal veya süzme balın şekerlenmesinin herhangi bir bozulma gibi durumu olmaması ile birlikte benmari usulü eritme sayesinde bal tekrardan eski kıvamına dönüştürülebilir. Balı eritmek için tencereye su doldurup kısık ateşte erimesini de sağlayabilirsiniz. Balın kullanım ömrünü uzatmak ve nem kapmaması için buzdolabında saklanmamalıdır.
● Balın içeriğinin ve besin değerlerinin bozulmaması için cam kavanozlarda saklanmalı ve kavanoz kapakları sıkıca kapatılmalıdır.
● Sıcaktan ve güneş ışığından korunarak saklanmalıdır.
● Soğuk ortamdan korunmalıdır.
● Oda sıcaklığında saklanmalıdır.
● Balı koyacak olduğunuz kavanoz nemli olmamalıdır çünkü nemin bal üzerinde kötü etkileri olabilir ve balın ekşimesine sebebiyet verir.
● Balı koyacak olduğunuz kavanozların kapaklar çok sıkı şekilde kapanmalıdır. Böylelikle dışarı bulunan nem ve kötü kokular da balınıza sinmeyecektir.
● Bal, fırından ve direkt olarak ocak gibi ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır.
● Balı dondurmak saklama yöntemlerinden birisi olarak bilinmektedir. Tüketmek istediğiniz zaman dondurucudan çıkarıp çözünmesini beklemek yeterli olacaktır. Fakat daha önce de belirtildiği gibi balı buzdolabında saklamak tüketim açısından uygun bir saklama koşulu değildir.
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz bilgiler süzme bal nasıl saklanır sorularınıza sizler için cevap olacaktır.
Balı muhafaza etmek oldukça önemli bir detaydır. Bal nasıl saklanır başlığı altında derlediğimiz püf noktaları dikkate alarak balınızı uzun süre bozulmadan sağlıklı şekilde tüketebilirsiniz.
Balın kristalleşmesi, sık sık karşılaşacağınız tedirgin eden durumlardan biridir. Balın kristalleşmesi doğal ballarda oldukça normal bir durumdur. Şeker şurubu, glikoz ile karıştırılan balların kristalleştiği ve donduğu gibi bilgiler halk arasında yaygındır. Aslında durum daha farklı gerçekleşir. Doğal ve katkısız olan ballar soğuk hava koşullarında donabilir. Donmuş balınızı su ile karıştırmadan bir miktar su dolu kabın içinde yavaş yavaş ısıtarak bekletirseniz balınız yenilecek kıvama gelecektir. Petekli balınızın donmasına engel olmak için uygun saklama koşullarına dikkat etmeniz gerekmektedir. Tadının ilk günkü gibi lezzetli ve taze kalması için uygun ortam ve muhafaza koşulları oldukça önemlidir. Bal nasıl saklanır diye artık kafanızda soru işareti kalmayacak.
Petek bal neden kurtlanır sorusu herkes tarafından merak edilen bir diğer noktadır. Petekli ballarda genellikle saklama koşullarında yapılan yanlışlardan kaynaklı kurtlanma meydana gelmektedir. Uygun olmayan koşullarda saklanan petek ballar zamanla bozulmaktadır. Saklama alanı denilince herkesin aklına buzdolabı geliyor olsa da petek balınızı buzdolabında saklamamaya özen göstermelisiniz. Buzdolabında muhafaza etmeniz durumunda uygun bir saklama koşulu sağlamamış olacaksınız. Ne aşırı derece soğuk ne de aşırı derece güneş gören yer tercih etmemelisiniz. Serin ve kuru yerler balın saklanması için oldukça uygun bir ortam olacaktır.
Tozlu ve nemli olan tüm ortamlarda balınızın küflenme durumu oldukça yüksek bir ihtimaldir. Balınızı saklama aşamasında özellikle metal ürünlerden uzak durmalısınız. Metal olan ürünler yapısındaki maddelerden ötürü balın besin değerini yok edecek ve lezzetini olumsuz etkileyecektir. Cam ürünleri kullanmanız ve petekli balınızı cam ürün içerisinde saklamanız sağlığınız ve balın bozulmaması açısından çok daha iyi bir tercihtir. Balın servis edilmesi durumunda ise çelik kaşık yoksa ise tahta kaşık tavsiye edilmektedir. Bunun sebebi ise metal yüzeyler ile teması engellenmelidir. Belirtmiş olduğumuz şekilde petek ballarınızı sakladığınız sürece balınızı uzun süre sofralarınızda afiyetle tüketebilirsiniz.
Balın son kullanma tarihi olması gibi bir durum söz konusu değildir. Bala su karışmadığı sürece ve uygun koşullarda saklandığı sürece doğal bir bal ise balınız asla bozulmayacaktır. Önemli olan uygun ortamda balın saklanmasıdır. Eğer balınıza su kaçmış ise balınızın bir süre sonra ekşidiğini göreceksiniz. En çok rastlanan bozulma durumu suya maruz kalma şeklinde gerçekleşmektedir. Uzun süre boyunca depolanmış olan balın kıvamında bir miktar değişim olabilir ve aromasını kaybedebilir fakat bu durum her zaman balın bozulduğu anlamına gelmemektedir. Balı tazeyken tüketmek tadı ve doğal aromasının tadına daha güzel varabilmeniz için her zaman ideal olan tüketim şeklidir.